Umiejętność formułowania hipotez i umiejętność ich sprawdzania nie jest umiejętnością, która towarzyszyła nam przez całe życie. Nasz sposób myślenia zmienia się wraz z rozwojem, któremu towarzyszy, a także wspierany przez rozwój własnego układu nerwowego.
Dziecko może wiedzieć, że jeśli naciśnie określony przycisk, telewizor włączy się, ale co, jeśli się nie włączy? Na pewno udaj się do osoby dorosłej, która będzie mogła wymyślić różne wyjaśnienia tego, co może się zdarzyć. Sprawdzi, czy pilot ma baterie, czy są zużyte, czy telewizor ma pilota, który wskazuje, że jest podłączony do prądu itp.
Dorosły przez cały swój rozwój nabył zdolność myślenia abstrakcyjnego lub formalnego. Chcesz wiedzieć więcej na ten temat? Kontynuuj czytanie tego artykułu Psychology-Online, w którym mówimy myślenie abstrakcyjne: co to jest, przykłady i jak je rozwijać.
ten Myślenie abstrakcyjne lub myśl formalna składa się z umiejętności: myśleć niezależnie od rzeczywistości, która jest nam ukazana w konkretny sposób
W uproszczonym przykładzie, który przedstawiliśmy we wstępie, dziecko nie jest w stanie myśleć poza rzeczywistością przed nim, czyli tym, że telewizor się nie włącza. Dorosły jednak może: myśl dalej, stawiaj hipotezy, testuj je iw ten sposób rozwiązać problem.
Myślenie abstrakcyjne, kontekstualizowane w Teoria Piageta, pojawia się w ostatniej fazie rozwoju: etapie operacji formalnych. Dla Wygotskiego to właśnie to przejęcie stanowi różnicę między myśleniem dziecka a myśleniem nastolatka.
Jak wskazaliśmy, myślenie formalne jest tym, co charakteryzuje ostatni etap rozwoju poznawczego Piageta. Teoria Piagetowska postuluje, że rozwój poznawczy przebiega w kilku fazach lub etapach, mniej lub bardziej trwałych w zależności od każdej osoby, ale koniecznie następujących po sobie.
Przyswajanie myślenia abstrakcyjnego rozpoczyna się około 11 roku życia (początkowy etap formalny) i utrwala się po 14 lub 15 latach (zaawansowany etap formalny). Chociaż prawdą jest, że Piaget modyfikuje swoje początkowe teorie i wskazuje, że konsoliduje się w wieku 20 lat wspomniane ewolucyjne nabycie (Aguilar Villagrán, M., Navarro Guzmán, J.I., López Pavón, J.M. i Alcalde Cuevas, C., 2002)[1].
Dopóki to przejęcie nie nastąpi w okresie dojrzewania, dziecko przeszło przez różne etapy rozwoju, w których jego sposób myślenia był jakościowo inny.
1. Etap sensoryczno-ruchowy
Trwa od urodzenia do dwóch lat i wiąże się z rozwojem sensorycznym i motorycznym. Myśl dziecka byłaby ograniczona "Tu i teraz".
2. Etap przedoperacyjny
Ten etap trwa od około 2 do 7 lat. Na tym etapie myśl symboliczna, aby dziecko mogło pomyśleć o faktach lub przedmiotach, których w danym momencie nie ma. Może pomyśleć o piłce, którą pokazałeś mu kilka dni temu, albo o zabawce, którą ma jego kolega z klasy i tak bardzo ją polubił.
3. Etap konkretnych operacji
Chociaż dzieci w wieku od 7 do 11 lat są zdolne do występów złożone operacje umysłowe (zadania konserwatorskie, klasyfikacja, seriacja itp.) ich sposób myślenia stanowi ograniczenie, a mianowicie to, że dziecko musi manipulować rzeczami lub je widzieć, aby o nich pomyśleć. Jeśli zostanie poproszony o ich wyobrażenie, nie udzieli prawidłowej odpowiedzi. Na etap przedoperacyjnyzaczynają więc używać logiki i operacji umysłowych, ale tylko dla faktów i obiektów ich otoczenia, ich konkretnej rzeczywistości.
4. Stadion Operacji Formalnych
Dla Piageta najważniejszą cechą tego nowego sposobu myślenia byłby fakt, że: umiejętność myślenia w kategoriach możliwości, a nie tylko rzeczywistości. Młodzież wychodzi poza bezpośrednią rzeczywistość i zaczyna odkrywać, że rzeczywistość może: być znacznie szersze niż to, co mają przed sobą, co znacząco wpłynie na ich przeprowadzić.
Za Sierrem, P. i Brioso, A. (2006)[2], młodzież rozróżnia to, co jest realne, a co możliwe, używając koniecznie rozumowanie hipotetyczno-dedukcyjne i rozumowanie na zdaniach werbalnych zamiast rozumowania na obiektach beton.
Byłby to ostatni etap teorii Piageta, jednak zaproponowano istnienie myśli postformalnej po myśleniu formalnym. To postformalne myślenie wykraczałoby poza formalne rozumowanie, które przynosi dobre lub złe wyniki, i proponowałoby rozwiązania związane z problemami.
We wstępie do tego artykułu przedstawiliśmy uproszczony przykład myślenia abstrakcyjnego, w którym: osoba jest w stanie myśleć hipotezami i możliwościami wykraczającymi poza to, co pokazuje mu konkretna rzeczywistość.
- Rozumowanie dedukcyjne jest to wyraźny przykład myślenia abstrakcyjnego. Próbując zilustrować ten rodzaj rozumowania, możemy pomyśleć: „Wszyscy ludzie oddychają. Mój kuzyn jest osobą, dlatego mój kuzyn oddycha”.
- Postaw hipotezy. W bardziej przyjaznym dla środowiska i mniej teoretycznym przykładzie wyobraź sobie, że spotykasz przyjaciela, który się spóźnia. Piszesz mu wiadomość, a on nie odpowiada. Nasze abstrakcyjne myślenie pozwoli nam postawić hipotezy dotyczące tego, co mogło się wydarzyć: zapomniałeś o czymś i zawrócił, autobus się spóźnił, jest korek, nie chce nam odpowiadać, pojawił się problem, itp.
- Stwórz dzieło sztuki to przykład myślenia przeszkodowego, czy to kolorystyka obrazu, czy nuty utworu muzycznego.
- Wyobraź sobie przyszłość: przyszłość jest czymś, czego nie możemy dotknąć ani poznać, więc jest częścią abstrakcyjnego myślenia. Na przykład: planowanie na przyszłość lub po prostu myślenie z wyprzedzeniem to przykłady myślenia abstrakcyjnego.
- Przeanalizuj przeszłośćWychodzenie z teraźniejszości wiąże się z używaniem tego typu myślenia, więc refleksja nad przeszłością jest kolejnym przykładem myślenia abstrakcyjnego.
Ogólnie rzecz biorąc, każde zadanie, które wymaga rozumowania dedukcyjnego lub wymaga od osoby myślenia o różnych możliwościach, uruchomi formalne mechanizmy myślenia. Na przykład:
- Rozwiązywanie problemów matematycznych: w nich musimy stosować reguły i wzory matematyczne, a przy wielu okazjach musimy myśleć, że problem z różnych perspektyw, aby znaleźć rozwiązanie, dlatego jest to dobre ćwiczenie rozumowania abstrakcyjny.
- Rozwiązywanie zagadek i łamigłówek: to abstrakcyjne rozumowanie pomaga rozwijać ten typ myślenia, ponieważ aby je rozwiązać, będziemy musieli wyjść poza ich dosłowne przesłanie.
- Rozdzielczość sylogizmów: możemy zaoferować dwa lokale i poprosić o zawarcie umowy.
Ten artykuł ma jedynie charakter informacyjny, w Psychology-Online nie możemy postawić diagnozy ani zalecić leczenia. Zapraszamy do wizyty u psychologa w celu leczenia konkretnego przypadku.
Jeśli chcesz przeczytać więcej artykułów podobnych do Myślenie abstrakcyjne: co to jest, przykłady i jak je rozwijać, zalecamy wpisanie naszej kategorii Psychologia kognitywistyczna.
